IUI یا تلقیح داخل رحمی اسپرم چیست؟
تلقیح اسپرم شسته و فعال شده به وسیله کاتتر (یک لوله پلاستیکی بلند، نازک و استریل) به داخل رحم می باشد. IUI یکی از ساده ترین و ارزان ترین روشهایی است که در درمان ناباروری به علت فاکتورهای مردانه، مشکلات دهانه رحم، مسائل ایمونولوژیک و ناباروری با علت نامشخص کاربرد دارد. احتمال وقوع حاملگی با این روش حدود ۲۰-۸% می باشد. این روش در ۴ نوبت به فاصله هر ۲ ماه انجام می شود و در صورت عدم موفقیت باید بررسی های تکمیلی تری انجام گردد.
موارد کاربرد IUI به عنوان اولین خط درمان ناباروری:
۱- فاکتورهای مردانه :
- ناتوانی جنسی
- انزال زودرس
- کاهش تعداد و تحرک اسپرم
- زیاد بودن غیر طبیعی تعداد اسپرمها
- کم بودن حجم مایع منی
- جراحی و صدمه به بیضه
- اختلالات ایمونولوژیک
- بیماریهایی مانند دیابت و اختلالات تیروئید
- انزال رو به عقب
- مصرف برخی داروها
۲- فاکتورهای زنانه:
- تنگی شدید دهانه رحم
- ناهنجاریهای دهانه رحم
- واژینیسموس (انقباض غیرارادی عضلات واژن که منجر به غیرممکن شدن تماس جنسی می شود).
- اندومتریوز خفیف تا متوسط
- ناباروری با علل ناشناخته
- وجود مشکلات مربوط به تخمکگذاری در زنان
روش درمان:
تجویز دارو بر اساس تشخیص پزشک با دوز مناسب جهت تحریک و تولید فولیکول های بیشتر (از آنجا که به طور طبیعی در هر سیکل یک تخمک بالغ میشود، برای تولید بیشتر تخمک نیاز به مصرف داروهای هورمونی می باشد). سپس انجام سونوگرافی در روز تعیین شده بر اساس نوع پروتکل درمانی و بعد از مشاهده فولیکول با سایز نرمال، تزریق آمپول HCG به منظور تحریک تخمکگذاری انجام میشود. معمولا IUI حدود ۳۶ تا ۴۸ ساعت بعد از تزریق HCG انجام میشود. در روز IUI با استفاده از یک لولهی پلاستیکی نازک به نام کاتتر، اسپرمها به درون رحم تزریق میگردند. پس از انجام IUI نیازی به بستری کردن بیمار وجود ندارد اما اکثر پزشکان ۳۰ الی ۶۰ دقیقه بیمار را روی تخت بی حرکت میخوابانند. بیمار نیازی به استراحت مطلق ندارد و میتواند کارهای عادی و روزمری خود را ادامه دهد. دو هفته پس از عمل IUI آزمایش تست بارداری انجام شده و نتیجهی عمل مشخص میگردد.
نکته: یک دوره درمان IUI بین ۱۲ تا ۱۵ روز طول می کشد.
آماده سازی اسپرم (مایع منی) و انتقال به رحم:
مایع منی شوهر در فاصله زمانی کمی قبل از روش IUI گرفته می شود. سپس شستشو و جداسازی اسپرم های زنده در شرایط کاملا استریل جهت انتقال مستقیم به داخل رحم آماده می گردد. به منظور افزایش شانس حاملگی، از اسپرم های زنده، متحرک دارای شکل طبیعی و عاری از مایع منی و مواد زائد استفاده میشود. اسپرم های آماده به وسیله یک کاتتر همزمان با تخمک گذاری وارد حفره رحم می شود.
مراقبت بعد از عمل IUI:
- استراحت به مدت ۲۰ دقیقه پس از انجام عمل IUI در کلینیک
- داشتن نزدیکی شب بعد از IUI و سپس دو نوبت دیگر یک شب در میان
- استراحت نسبی در منزل تا زمان دریافت نتیجه بارداری
- پرهیز از مصرف غذاهای نفاخ
- استفاده بیشتر از سبزیجات و میوه ها
- اجتناب از عوامل استرس زا، عصبانیت و نگرانی
نتیجه عمل IUI:
دو هفته بعد از انجام IUI آزمایش β-HCG خون انجام و نتیجه را به مرکز اطلاع دهید. در صورت مثبت بودن نتیجه، دو هفته بعد، جهت انجام سونوگرافی و بررسی سیر بارداری به کلینیک مراجعه فرمایید.
رفرنس: کتاب ناباروری به زبان ساده کاری از گروه آموزشی مرکز درمان ناباروری نوین